سنجش و ارزیابی سطح پایداری در سکونتگاه‌‌‌‌های غیررسمی با استفاده از مدل جای‌‌پای بوم‌‌شناختی (مورد شناسی: محلۀ عباس‌‌آباد بالاشهر سنندج)

نویسندگان

  • روح‌‌اله تولایی دانشجوی دکتری شهرسازی اسلامی دانشگاه هنر اصفهان
چکیده مقاله:

یکی از زمینه‌‌‌‌های ناپایداری توسعۀ شهری به‌ویژه در کشورهای در‌حال‌توسعه، گونه‌‌‌‌ای از سکونت خارج از ضوابط و مقررات رایج موسوم‌به اسکان غیر‌‌‌‌رسمی است که همواره به‌مثابۀ یک چالش مدیریت و برنامه‌ریزی شهری مطرح بوده‌است. با مطرح‌شدن توسعۀ پایدار شهری در دهۀ 1980 و لزوم توجه به همۀ ابعاد وجودی شهر (اعم‌از زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی) به‌عنوان پایه‌‌‌‌های توسعۀ پایدار شهری، مطالعات سکونتگاه‌‌‌‌های غیر‌‌‌‌رسمی وارد دورۀ مطالعاتی جدید و بیشتر در ارتباط با ارزیابی سطح پایداری در این‌گونه سکونتگاه‌‌‌‌ها شد. تفکر توسعۀ پایدار باعث پیدایش روش‌‌‌‌ها و شیوه‌‌‌‌های کاربردی نوینی در راستای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی از دهۀ 1990 تا به امروز شده‌است. در این میان، تحلیل جای‌‌پای بوم‌‌شناختی یکی از شاخص‌‌‌‌هایی است که توجه بیشتری را در سطوح آکادمیک، سیاسی و آموزشی به خود جلب کرده‌است. شهر سنندج نیز مانند بسیاری از شهرهای بزرگ کشور با مشکلاتی روبه‌روست که از دهه‌‌‌‌های 40 و 50 ازجمله با مهاجرت‌‌‌‌های گستردۀ روستا‌شهری، بر‌هم‌خوردن تعادل شهر و روستا، توسعۀ شتابان شهری و از این دست موارد همراه بود و یکی از پیامدهای آن شکل‌‌‌‌گیری سکونتگاه‌‌‌‌های غیررسمی عمده‌‌‌‌ای در داخل و اطراف شهر بوده‌است. در این پژوهش با روشی تحلیلی- توصیفی و با تکیه‌بر مطالعات کتابخانه‌‌‌‌ای و برداشت‌‌‌‌های میدانی و بهره‌‌‌‌گیری از مدل جای‌‌پای بوم‌‌شناختی، سعی شده‌است تا میزان پایداری محلۀ عباس‌آباد شهر سنندج ب‌عنوان یکی از محلات غیررسمی شهر سنندج مورد سنجش قرار گیرد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که میزان کل جای‌‌پای بوم‌‌شناختی محلۀ عباس‌آباد برابر با 74560.551 هکتار بوده که این مقدار با توجه به جمعیت 19578 نفرۀ این محله، مبیّن سرانۀ 3.808 هکتار برای هر نفر در سال 1390 است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاههای غیررسمی شهرها مورد شناسی: محلۀ اسلام‌آباد شهر زنجان

رشد شهرنشینی و تمایل جمعیت‌های انسانی به محیط‌های شهری، بستر با اهمیت شدن مفهوم کیفیت زندگی شهری را بیش از پیش فراهم ساخته است. هدف کلی این پژوهش ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاههای غیررسمی با نمونۀ موردی محله اسلام آباد شهر زنجان است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و پیمایشی است. شیوۀ گردآوری اطلاعات به روش میدانی در قالب پرسش‌نامه بوده است که در آن 145 خانوار به‌صورت سیستماتیک به‌عنوان نمونه انتخاب...

متن کامل

تحلیل سطح پایداری شهری در سکونتگاه‌های غیررسمی (مورد: شهر سنندج)

با مطرح شدن توسعه پایدار شهری و لزوم توجه به همة ابعاد وجودی شهر ـ اعم از زیست‌محیطی، اقتصادی و فرهنگی ـ به‌عنوان پایه‌های توسعه پایدار شهری، مشکل سکونتگاه‌های غیررسمی وارد فاز مطالعاتی جدیدی شده است و محققان علوم انسانی با دیدی کلی و نگاهی جغرافیایی، پدیدة اسکان غیررسمی در شهرها را مورد مطالعه قرار می‌دهند. این پدیده که در سال‌های گذشته و تا قبل از دهه 70 در ایران فقط از لحاظ توصیفی ـ تعریفی م...

متن کامل

ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاههای غیررسمی شهرها مورد شناسی: محلۀ اسلام آباد شهر زنجان

رشد شهرنشینی و تمایل جمعیت های انسانی به محیط های شهری، بستر با اهمیت شدن مفهوم کیفیت زندگی شهری را بیش از پیش فراهم ساخته است. هدف کلی این پژوهش ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاههای غیررسمی با نمونۀ موردی محله اسلام آباد شهر زنجان است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و پیمایشی است. شیوۀ گردآوری اطلاعات به روش میدانی در قالب پرسش نامه بوده است که در آن 145 خانوار به صورت سیستماتیک به عنوان نمونه انتخاب...

متن کامل

سنجش سطح پایداری در سکونتگاه‌های غیررسمی شهر اردبیل به‌کمک مدل بارومتر پایداری

از جمله مهم‌ترین بازتاب‌های شهرنشینی معاصر، پیدایش و گسترش محله‌های آسیب‌پذیر (سکونتگاه‌های غیررسمی) در مرکز یا پیرامون شهرهاست. این سکونتگاه‌ها را می‌توان بخش‌های فراموش‌شده و برنامه‌ریزی نشده‌ای در مقایسه با سایر سکونتگاه‌های شهری دانست که از نظر پایداری بسیار شکننده هستند. لازمة سنجش پایداری بررسی ابعاد چهارگانة پایداری (اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، زیست‌محیطی و کالبدی) به‌صورت سیستماتیک است؛ ا...

متن کامل

تدوین و سنجش معیارهای مداخله یکپارچه در ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی با رویکرد حکمروایی شهری (نمونه موردی: ناحیه نایسر شهر سنندج)

گسترشابعادشهرنشینی و شکل­گیری سکونتگاه­های غیررسمی در درون یا مجاور شهرهای بزرگ که از نتایج شهرنشینی معاصر و شهری شدن فقر است تغییر نگرشدرمدیریت­شهریراضروریساختهاست. هدف مقاله حاضر تدوین و سنجش معیارهای مداخله یکپارچه در ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی با رویکرد حکمروایی شهری است و  ناحیه منفصل نایسر سنندج به عنوان نمونه، موردی بررسی قرار گرفته­است. روش به کار رفته روش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 31

صفحات  1- 14

تاریخ انتشار 2019-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023